Νέα

Άρθρο του κου Μιχάλη Χειμώνα, Γενικού Διευθυντή ΣΦΕΕ στην Ναυτεμπορική, 12/01/2024

Στη χώρα μας, ο φαρμακευτικός κλάδος αντιμετωπίζει σύνθετες προκλήσεις, καθώς αφενός συνεχίζεται η υποχρηματοδότηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης και αφετέρου δεν λαμβάνονται άμεσα μέτρα συγκράτησης της υπέρβασης της δαπάνης. Αποτέλεσμα είναι η υπέρογκη υπερφορολόγηση των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, οι οποίες το 2022 συνεισέφεραν € 2,8 δις, μέσω υποχρεωτικών επιστροφών, ενώ η δημόσια χρηματοδότηση για το φάρμακο είναι € 2,6 δις (οι υποχρεωτικές επιστροφές των εταιριών ξεπέρασαν κατά € 200 εκατ. τη δημόσια χρηματοδότηση, πράγμα που αποτελεί ευρωπαϊκό ρεκόρ!). Οι συνθήκες αυτές δεν είναι βιώσιμες και έχουν τραγικές συνέπειες στη βιωσιμότητα του ίδιου του εθνικού συστήματος υγείας και κυρίως στην πρόσβαση των ασθενών σε νέες και καθιερωμένες θεραπείες. Παράλληλα, δεν λαμβάνεται μέριμνα για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος, καθώς οι διαπραγματεύσεις έχουν αναδρομική ισχύ, καθυστερεί η έκδοση των εκκαθαριστικών σημειωμάτων, δεν δίνονται στοιχεία για την πορεία της φαρμακευτικής δαπάνης.

Παρουσιάζονται, επίσης, στρεβλώσεις από τις τεράστιες διαφορές στις υποχρεωτικές επιστροφές μεταξύ καναλιών, π.χ. στα φάρμακα κοινότητας 45% και στα Νοσοκομειακά φάρμακα έως 80%. Επιπλέον η εισαγωγή μέτρων τιμολογιακής προστασίας οποιωνδήποτε κατηγοριών φαρμάκων οδηγεί στη μετακύλιση του οικονομικού φορτίου στις πλάτες των υπολοίπων, ενώ θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται με πρόσθετα κονδύλια.

Αλλά και το επενδυτικό clawback από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) δεν λειτούργησε για τις κλινικές μελέτες και το ποσοστό απορρόφησης επενδύσεων έπεσε κατά 90% σε σχέση με το παρελθόν, γεγονός που δρα αντίρροπα στην προσέλκυση περισσότερων κλινικών μελετών στην Ελλάδα.

Τέλος, δεν λαμβάνεται υπόψη ότι η αγορά του φαρμάκου στη χώρα μας αυξάνεται κατά 7-8% το έτος, (στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες αυξάνεται πολύ παραπάνω), αλλά και οι δημογραφικές προκλήσεις της χώρας μας (οι χρονίως νοσούντες και ο γηράσκων πληθυσμός αυξάνεται με συνέπεια την αύξηση των αναγκών σε θεραπείες). Ο πληθωρισμός και το ενεργειακό κόστος απορροφούνται από τις φαρμακευτικές εταιρίες, χωρίς να μετακυλύεται το βάρος στους καταναλωτές όπως γίνεται σε άλλες βιομηχανίες, καθώς το φάρμακο είναι κοινωνικό αγαθό διατιμημένο από το κράτος και απαγορεύονται οι αυξήσεις τιμών. Λόγω της τιμολογιακής πολιτικής το πρωτότυπο φάρμακο στην Ελλάδα είναι στο μισό του Ευρωπαϊκού μέσου όρου και στο 20% της τιμής της Γερμανίας και αυτό οδηγεί σε παράλληλες εξαγωγές.

Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη να ληφθούν άμεσα μέτρα από την Πολιτεία και να σχεδιαστεί μια νέα βιώσιμη και ασθενοκεντρική φαρμακευτική πολιτική, όπως έχει δεσμευθεί ο Υπουργός Υγείας.

Στο πλαίσιο αυτό ο ΣΦΕΕ έχει διαμορφώσει και καταθέσει στην Πολιτεία ρεαλιστικές προτάσεις και συγκεκριμένα:
1. Σταδιακή ενίσχυση της δημόσιας επένδυσης στο φάρμακο: Καθίσταται απαραίτητος ο συνολικός εξορθολογισμός της δημόσιας φαρμακευτικής χρηματοδότησης, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές ανάγκες του συστήματος σε φάρμακα, το υγειονομικό και δημογραφικό προφίλ της χώρας μας, αλλά και τις νέες καινοτόμες θεραπείες που έρχονται. Για το 2024 απαιτείται η άμεση προσθήκη των €300 εκατ. του RRF στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, η αναπροσαρμογή της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης για το 2024 κατά 7-8% και η χρηματοδότηση από άλλα κονδύλια (Πρόνοιας) του κόστους των ανασφάλιστων πολιτών που ανέρχεται στα € 300 εκατ. ανά έτος.
2. Βελτίωση της απόδοσης των διαθέσιμων πόρων και ψηφιοποίηση του συστήματος υγείας: Η χρηματοδότηση δεν αρκεί, χρειάζεται και να εφαρμοστούν πρακτικές συγκράτησης της φαρμακευτικής δαπάνης, να προχωρήσουν άμεσα οι ψηφιακές μεταρρυθμίσεις, όπως εφαρμογή των θεραπευτικών πρωτοκόλλων, ανάπτυξη φίλτρων συνταγογράφησης, εισαγωγή του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς, διασύνδεση των εργαστηριακών εξετάσεων με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, προώθηση της ψηφιοποίησης στα Nοσοκομεία και διενέργεια διαγωνισμών, όπου είναι εφικτό και να επεκταθεί και η Πρωτοβάθμια Υγεία.
3. Πρόσβαση των ασθενών στην καινοτομία: Η Πολιτεία πρέπει να εξασφαλίσει την πρόσβαση των ασθενών στην καινοτομία, εισάγοντας νέους τρόπους αξιολόγησης, χρηματοδότησης και αποζημίωσης τους. Ο ΣΦΕΕ έχει προτείνει τη δημιουργία ενός Ταμείου Καινοτομίας (Innovation Fund), το οποίο θα μπορεί να χρηματοδοτήσει αυτές τις θεραπείες, παράλληλα με την αξιολόγηση τους. Επιπρόσθετα, χρηματοδότηση του ΙΦΕΤ με επιπλέον κονδύλια εκτός της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης και διόρθωση τιμών για τα πολύ φθηνά ή απαραίτητα φάρμακα που είναι κάτω από τον μέσο όρο των δυο χαμηλότερων της Ευρωζώνης και τα οποία κινδυνεύουν με απόσυρση από την αγορά.
4. Προσέλκυση επενδύσεων: Θα πρέπει να δοθούν περαιτέρω κίνητρα για να προσελκύσουμε περισσότερες επενδύσεις στην παραγωγή και κυρίως στην Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α), ειδικά για τις κλινικές μελέτες. Πρέπει να επανεξεταστεί το σχετικό πλαίσιο που βασίζεται στο Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς η απορρόφηση επενδύσεων έγινε με επιτυχία στις παραγωγικές εταιρίες και εργοστάσια αλλά όχι και στις κλινικές μελέτες. Παρόλο που σε ευρωπαϊκό επίπεδο επενδύονται ετησίως 44 δισ. ευρώ, η Ελλάδα απορροφά μόλις €100 εκατ.
5. Βελτίωση της λειτουργικότητας του συστήματος: Πρέπει να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η προβλεψιμότητα, που είναι απαραίτητες συνθήκες της υγιούς επιχειρηματικότητας, και να απαλειφθούν φαινόμενα όπως η αναδρομική ισχύς των διαπραγματεύσεων, η καθυστέρηση στην έκδοση των εκκαθαριστικών σημειωμάτων, η έλλειψη στοιχείων.