Νέα

Συνέντευξη του κου Πασχάλη Αποστολίδη, Προέδρου ΣΦΕΕ στην Αγορά, 4 Ιουνίου 2016

Ποιες είναι οι οφειλές της πολιτείας στη φαρμακοβιομηχανία; Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα των πληρωμών;

Οι ανείσπρακτες οφειλές του Δημοσίου προς τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις ανέρχονται στα 1,2 δις ευρώ φτιάχνοντας ένα φαύλο κύκλο, ο οποίος θέτει όλες τις εταιρίες του κλάδου αλλά και τους ασθενείς σε καθεστώς μέγιστης ανασφάλειας.

Θέλω όμως, για μια ακόμη φορά, να επισημάνω την υπευθυνότητα των εταιριών του κλάδου που κάτω ακόμα από τις πιο αντίξοες συνθήκες που προέκυψαν εξαιτίας των περιορισμών κεφαλαίων (capital controls) και τη συνεπακόλουθη έλλειψη χρηματοδότησης και ρευστότητας, στήριξαν τον Έλληνα ασθενή χωρίς να παρουσιαστούν φαινόμενα ελλείψεων. Τα όρια μας όμως δεν είναι απεριόριστα και χωρίς την αποπληρωμή αυτών των συσσωρευόμενων οφειλών, σε ένα σταθερό πλαίσιο, δεν θα μπορέσουμε να πάμε παρακάτω και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες που δίνει ο κλάδος στη χώρα.

Συνεπώς, όπως όλη η αγορά, έτσι κι εμείς, περιμένουμε τη θετική ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και την εκταμίευση της συνοδευόμενης δόσης, προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα η σταδιακή αποπληρωμή των ανεξόφλητων οφειλών του δημοσίου προς τις φαρμακευτικές εταιρίες, όπως Κυβέρνηση και Θεσμοί έχουν δεσμευτεί.  Χρονοδιάγραμμα από την πλευρά του υπουργείου Υγείας μέχρι στιγμής δεν υπάρχει. Αν η δέσμευση αυτή δεν τηρηθεί όμως, φοβάμαι πως οι δυσχέρειες που θα δημιουργηθούν θα είναι ανυπέρβλητες.

Υπάρχουν προβλήματα από την εφαρμογή του νοσοκομειακού clawback; Υπάρχει κίνδυνος να οδηγηθούμε σε ελλείψεις φαρμάκων;

Φημολογείται έντονη υπέρβαση της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης από τον στόχο που έχει τεθεί σε πολλά νοσοκομεία, αλλά δεν μας έχει επικοινωνηθεί το μέγεθος αυτής της υπέρβασης, αν και είναι ήδη τέλη Μαΐου. Η μέχρι τώρα απουσία μηχανισμού παρακολούθησης της νοσοκομειακής δαπάνης ενισχύει τους φόβους ότι ο κλειστός προϋπολογισμός, κατά τη διάρκεια της χρονιάς, θα οδηγήσει σε μεγάλα εμπόδια στη λειτουργία των νοσοκομείων αλλά και θα θέσει σε κίνδυνο την πρόσβαση των ασθενών στις απαιτούμενες θεραπείες.

Το μέτρο δεν είναι βιώσιμο και είναι κατάφωρα άδικο καθώς οι εταιρίες, που δεν μπορούν να επηρεάσουν μάλιστα τον όγκο της φαρμακευτικής δαπάνης των νοσοκομείων, καλούνται να χρηματοδοτήσουν εκείνες, τις όποιες άμετρες υπερβάσεις. Επιπλέον, ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει καταγραφή της ζήτησης. Η δικαιολογημένη κάλυψη των ανασφάλιστων αυξάνει τις ανάγκες και απαιτεί επιπλέον πόρους για την υποστήριξή τους που όμως δεν δίνονται. Το πιο σημαντικό ωστόσο είναι ότι βρισκόμαστε ήδη στα τέλη Μαΐου και δεν έχουμε εικόνα για το ύψος της υπέρβασης.

Καταλήγοντας, η απουσία ελέγχου και η αυξημένη ζήτηση είναι πιθανόν να οδηγήσουν σε μεγάλη υπέρβαση που μπορεί να έχει ως συνέπεια  ελλείψεις λόγω απόσυρσης ή μη λανσάρισμα νέων καινοτόμων φαρμάκων. Υποστηρίζουμε ότι έπρεπε να τεθεί ένα πλαφόν στην υπέρβαση όχι μόνο στα νοσοκομεία αλλά και στον ΕΟΠΥΥ. Η Πολιτεία πρέπει να ενεργήσει άμεσα και με συνυπευθυνότητα, ενώ ο φαρμακευτικός κλάδος είναι έτοιμος να στηρίξει έμπρακτα την προσπάθειά της όπως με συνέπεια κάνουμε όλη αυτή τη δύσκολη περίοδο.

Είναι εφικτός ο στόχος για τη Δημόσια φαρμακευτική δαπάνη; Εκτιμάτε ότι θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στη πρόσβαση του ασθενή στις θεραπείες ;

Η δαπάνη έχει προσδιοριστεί στα 1,945 δις ευρώ, 61% μικρότερη από την έναρξη της κρίσης, οδηγώντας με αυτόν τον τρόπο σε φαρμακευτική «φτωχοποίηση» των Ελλήνων σε σχέση με τους υπόλοιπους ευρωπαίους πολίτες, δεδομένου ότι ο μέσος όρος της φαρμακευτικής δαπάνης αγγίζει μόλις το 50% του μέσου όρου της Ε.Ε. Άλλωστε, η εξέλιξη των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback) και των εκπτώσεων (rebate) έρχονται να επιβεβαιώσουν την ανεπάρκειά της καθώς περισσότερο από το 1/3 της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης χρηματοδοτείται από τις φαρμακευτικές εταιρίες σε τιμές πάντα ελεγχόμενες από το Κράτος!

Και η κατάσταση φέτος αναμένεται ακόμη πιο δύσκολη. Οι ανάγκες, όπως όλοι κατανοούν, έχουν ένα όριο ανελαστικότητας στο ύψος της δαπάνης για την κάλυψή τους και πρέπει αυτό να γίνει κατανοητό για να αποφύγουμε οποιοδήποτε αντίκτυπο στις παροχές υγείας. Μόνο τους πρώτους μήνες του 2016 η υπέρβαση στη δαπάνη είναι 77% πάνω από την αντίστοιχη περίοδο του 2015, γεγονός που αποδεικνύει ότι αφενός τα μέτρα ελέγχου δεν φέρνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα και αφετέρου οι ανάγκες είναι πολύ περισσότερες από αυτές που υπολογίζει το Κράτος.

Για ποιο λόγο η χώρα μας δεν μπορεί να αξιοποιήσει τις κλινικές μελέτες; Ποιο θα ήταν το προσδοκώμενο όφελος;

Η χώρα μας δεν έχει αξιοποιήσει τις κλινικές μελέτες- ενώ μπορεί- γιατί, όπως και σε πολλά άλλα θέματα χάνει τις ευκαιρίες εξαιτίας της απουσίας στρατηγικής και της θηριώδους γραφειοκρατίας που ακόμη επιβιώνει στο Ελληνικό κράτος. Οι όποιες παρεμβάσεις ήταν πάντοτε αποσπασματικές και χωρίς συνέχεια. Και σε μεγάλο βαθμό, έπασχαν και από ιδεοληψίες σε ότι αφορά στη θεσμοθετημένη οργάνωση τέτοιων επενδύσεων από τις φαρμακευτικές εταιρίες. Δεύτερον, μέσα στο χρόνο περιπλέχτηκαν τόσο οι διαδικασίες, ώστε η γραφειοκρατία, οι βασανιστικά αργές εγκρίσεις και το ασταθές και με αντικίνητρα φορολογικό καθεστώς, αποθαρρύνουν τους επενδυτές και τους ωθούν στη μεταφορά επενδύσεων σε άλλες πιο ανταγωνιστικές χώρες. Σκεφθείτε ότι το Βέλγιο προσέλκυσε 2,5 δις ευρώ για κλινικές μελέτες μόνο το 2014, ενώ στη χώρα μας, παρόλο που έχει ανάλογο πληθυσμό, επενδύθηκαν μόνο 80 εκατ. ευρώ.

Αν όμως  αλλάξει αυτό το αποθαρρυντικό πλαίσιο και αυτό απαιτεί μόνο πολιτική βούληση- τα οφέλη θα είναι πάρα πολλά.  Μόνο  με κάθε νέα κλινική έρευνα «εισάγονται» στην Ελλάδα πάνω από 250.000 ευρώ και εκτιμάται ότι προκαλείται αύξηση του ΑΕΠ περίπου κατά 850.000 ευρώ. Σε αυτούς τους αριθμούς προσθέστε νέες θέσεις εργασίας, προσέλκυση άμεσων  ξένων επενδύσεων  και το όφελος πολλών ασθενών που δεν θα είχαν αλλιώς πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες. Επιπρόσθετα, ισχυροποιείται με τεχνογνωσία ο ελληνικός ιατροφαρμακευτικός κλάδος. Ο ΣΦΕΕ έχει καταθέσει λεπτομερή πρόταση στην Πολιτεία για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να τριπλασιαστούν οι εισροές κονδυλίων για Κλινικές Μελέτες από τα 80 εκ. στα €240εκ.. Εμείς το προσπαθούμε και σε άριστη συνεργασία με όλους τα εμπλεκόμενα μέρη το 2015 υπήρξε αύξησή των αρχικών κλινικών μελετών που τέθηκαν προς έγκριση κατά 20%, αλλά αυτό δεν φτάνει καθώς οι δυνατότητες είναι πολύ μεγαλύτερες και η επιτάχυνση των διαδικασιών είναι πλέον επιτακτική.

Ποιες είναι οι προτάσεις της φαρμακοβιομηχανίας για ένα βιώσιμο σύστημα υγείας; Θεωρείτε ότι υπάρχουν ακόμα πηγές κατασπατάλησης και πως μπορούν να περιοριστούν;

Δυστυχώς δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας της πατρίδας μας ασθενεί και μάλιστα βαριά. Οι χρόνιες παθογένειες σε συνδυασμό με το ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο που δημιουργεί η παρατεταμένη οικονομική κρίση, το θέτουν σε μεγάλο κίνδυνο.

Οι ισχνές μεταρρυθμίσεις, η ανησυχητικά χαμηλή φαρμακευτική δαπάνη, μέσω ενός κλειστού φαρμακευτικού προϋπολογισμού που υποτιμά τις πραγματικές ανάγκες, η αδυναμία εξορθολογισμού των δαπανών και σε άλλα κέντρα κόστους -αφορούν το 85% των δαπανών-  που προκαλούν και τη μεγαλύτερη επιβάρυνση, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα. Αν σε όλα αυτά συνυπολογίσουμε και τη δραματική αύξηση των νοσοκομειακών ασθενών λόγω της χαμηλής απόδοσης της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης αλλά και της αναγκαίας κάλυψης των ανασφάλιστων πολιτών που προβλέπει η τελευταία Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ), είναι ξεκάθαρο ότι το σύστημα λειτουργεί πέραν των ορίων του.

Ο επανασχεδιασμός του συστήματος υγείας, ο συνολικός έλεγχος των δαπανών, ο έλεγχος της συνταγογράφησης, τα πρωτόκολλα και τα μητρώα ασθενών, η προώθηση των γενοσήμων  και η δημιουργία ενός δίκαιου και διαφανούς συστήματος τιμολόγησης και αποζημίωσης είναι βασικές  παράμετροι της εξυγίανσης που δεν μπορεί να καθυστερήσει άλλο και που θα μας επιτρέψει να εξοικονομήσουμε πολύτιμους πόρους.

Ταυτόχρονα όμως, θα πρέπει στον προϋπολογισμό να προβλεφθούν πρόσθετοι πόροι για την κάλυψη των αναγκών ανασφάλιστων και ανέργων καθώς και να εξαιρεθεί το κονδύλι των εμβολίων – καθώς πρόκειται για πρόληψη και όχι για θεραπεία.

Ο καθένας καταλαβαίνει πως όσα με κόπο επιτύχαμε για να στηριχθεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας θα ήταν ανεπίτρεπτο να χαθούν τώρα και είναι υποχρέωση όλων μας να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξασφαλίσουμε την απρόσκοπτη πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών στις αναγκαίες θεραπείες τους. Ο φαρμακευτικός κλάδος είναι έτοιμος να συνεργαστεί με όλες του τις δυνάμεις με την Πολιτεία για να μην χαθεί αυτός ο αδιαπραγμάτευτος στόχος.

Ποια είναι η θέση σας για το νόμο του 2014 περί δημοσιοποίησης των παροχών στους ιατρούς;

Οι φαρμακευτικές εταιρίες και οι επαγγελματίες υγείας συνεργάζονται σε μια σειρά από δραστηριότητες προς όφελος του ασθενή και της κοινωνίας και αποζημιώνονται για την εμπειρία τους και τις υπηρεσίες που παρέχουν. Όταν συνεργαζόμαστε με ιατρικούς εμπειρογνώμονες, συμμορφωνόμαστε με τις υπάρχουσες νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις που περιγράφουν με σαφήνεια την αλληλεπίδραση μεταξύ των επαγγελματιών του κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρίες-μέλη του ΣΦΕΕ εναρμονίζονται πλήρως και εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις εθνικές νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως ο Νόμος που αναφέρετε, τον Κώδικα Δημοσιοποίησης της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων και Συνδέσμων (EFPIA) και τον Κώδικα Δεοντολογίας του ΣΦΕΕ. Ο κλάδος του φαρμάκου έχει δεσμευθεί στην πιστή εφαρμογή του νόμου και ταυτόχρονα ότι θα συνεργάζεται με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της υγείας για να διασφαλιστεί – με όρους διαφάνειας – η ανάδειξη της αξίας αυτής της συνεργασίας για την παροχή καλύτερων και πιο αποδοτικών υπηρεσιών στους Έλληνες ασθενείς. Άλλωστε, η δημοσιοποίηση παροχών προς επαγγελματίες υγείας δεν γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, καθώς ήδη από το 2010 παροχές προς ιατρούς του ΕΣΥ δημοσιοποιούνται στη Διαύγεια.