Οι φαρμακευτικές εταιρίες χρηματοδοτούν το 1/3 των φαρμακευτικών δαπανών
Συνέντευξη του κου Πασχάλη Αποστολίδη, Προέδρου ΣΦΕΕ στον Ελεύθερο Τύπο, 22 Οκτωβρίου 2017
- Πώς αντιμετωπίζει ο κλάδος τη δραματική μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και τα αλλεπάλληλα μέτρα;
Η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, που συνεχώς μειώνεται τα τελευταία χρόνια, σήμερα έχει οροφή τα 1,945 εκ. ευρώ εξωνοσοκομειακή και τα 550 εκ. ευρώ για τα νοσοκομεία, είναι ανεπαρκής και παρουσιάζει συνεχή και ανεξέλεγκτη υπέρβαση. Γιατί προσδιορίστηκε αυθαίρετα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη της τις πραγματικές ανάγκες των Ελλήνων ασθενών, την επιβάρυνση της τριτοβάθμιας υγείας αλλά και τη ραγδαία αύξηση των ανασφάλιστων. Τις επιπλέον ανάγκες τις καλύπτουν από τη μία οι ασθενείς (από το 9% το 2009 η μέση συμμετοχή ανήλθε στο 26% το 2015) και από την άλλη οι εταιρίες, που με τις υποχρεωτικές εκπτώσεις και επιστροφές χρηματοδοτούν περίπου το 1/3 των φαρμακευτικών δαπανών. Σε καμία άλλη χώρα στην Ευρώπη η φαρμακοβιομηχανία δεν συνεισφέρει ποσοστό 27,33%. Δηλαδή, στην Ελλάδα 1 στα 3 φάρμακα τα δίνει δωρεάν ο φαρμακευτικός κλάδος!
Επιπρόσθετα, σαν να μην είναι αρκετά όλα αυτά, η κυβέρνηση προχωρά σε επιπλέον και μόνιμη αφαίμαξη των φαρμακευτικών εταιριών. Στο ήδη ασφυκτικό πλαίσιο, με υποχρεωτικές εκπτώσεις και επιστροφές (clawback και rebates) εκτός ελέγχου, που άγγιξαν το € 1δις για το 2016, αυξάνουν το 2017 ακόμη περισσότερο τις φοροεισπρακτικές επιβαρύνσεις με τα νέα μέτρα.
Η κυβέρνηση ψήφισε το Μάιο του 2017 νέα μέτρα κατά της καινοτομίας, με επιβολή τέλους εισόδου 25% στα νέα φάρμακα, ενοποιημένου rebate (υποχρεωτικής έκπτωσης) και νέων κριτηρίων αποζημίωσης των νέων φαρμάκων. Πρόσφατα μάλιστα και εντελώς αιφνιδιαστικά ψηφίστηκε τροπολογία επί του τρόπου υπολογισμού του rebate, η οποία επηρεάζει όλα τα νέα φάρμακα που έχουν ενταχθεί στην λίστα, αναδρομικά από 1-1-2017. Τα μέτρα αυτά που προωθεί η κυβέρνηση απειλούν τη βιωσιμότητα του φαρμακευτικού κλάδου που εδώ και καιρό λειτουργεί πάνω από τα όρια αντοχών του, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνθήκες εξόντωσης των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, να απειλούνται χιλιάδες θέσεις εργασίας, καθώς και να δημιουργούνται συνθήκες αποεπένδυσης στον κλάδο. Η επιχειρηματικότητα πλήττεται, καθώς δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, διαφάνεια, σταθερό οικονομικό και φορολογικό περιβάλλον. Με τις αιφνιδιαστικές αυτές κινήσεις οι εταιρίες δεν δύνανται να διασφαλίσουν την δυνατότητα προβλέψεων και υπολογισμών και την σταθερότητα των οικονομικών καταστάσεων τους. Όμως, τιμωρώντας την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, στην πραγματικότητα τιμωρούνται οι Έλληνες ασθενείς, καθώς, το βέβαιο είναι πως τα μέτρα αυτά θα αποθαρρύνουν πολλές εταιρίες να φέρουν καινοτόμα προϊόντα στην Ελλάδα ή και θα ενθαρρύνουν την απόσυρση προϊόντων από την χώρα μας.
- Θεωρείτε ότι υπάρχει άλλος δρόμος που θα μπορούσε να συνδυάσει μείωση δαπανών και διατήρηση της ποιότητας της παρεχόμενης περίθαλψης στην Ελλάδα;
Ναι, υπάρχει άλλος δρόμος, που προϋποθέτει βέβαια σεβασμό στις περιορισμένες δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας μας. Ο τρόπος είναι αφενός να ανακατανεμηθούν οι διαθέσιμοι πόροι και να γίνει ορθολογική χρήση τους με αποκλειστικό σκοπό να εξυπηρετούνται αυστηρά και μόνο οι πραγματικές ανάγκες των Ελλήνων ασθενών και αφετέρου η άμεση εφαρμογή γενναίων μεταρρυθμίσεων που θα επιτρέψουν την αντιμετώπιση χρόνιων παθογενειών και δυσλειτουργιών του δημόσιου συστήματος υγείας.
Είναι σαφές ότι η φαρμακευτική δαπάνη δεν επαρκεί να καλύψει τις ανάγκες των Ελλήνων πολιτών. Θα πρέπει, λοιπόν, κατά αρχήν να αυξηθεί άμεσα ή έμμεσα. Καθώς, λόγω μνημονίου, αυτό δεν γίνεται άμεσα, προτείνουμε την έμμεση αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης μέσω εξαίρεσης από τον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ του ποσού που προορίζεται για εμβόλια, καθώς αφορά σε πρόληψη. Στην ίδια λογική, προτείνουμε να αφαιρεθεί από τη δαπάνη των Νοσοκομείων του ποσού που αφορά σε συγκεκριμένα σπάνια νοσήματα, η ζήτηση των οποίων είναι απολύτως ρυθμισμένη και ελεγχόμενη από την Πολιτεία.
Ταυτόχρονα, είναι επιτακτική η ανάγκη να προχωρήσουν οι δομικές αλλαγές που και ο ΣfΕΕ έχει καταθέσει προς την Πολιτεία και προβλέπονται και από το μνημόνιο και να μην καταφεύγουμε συνεχώς σε οριζόντια μέτρα. Θα πρέπει η Κυβέρνηση να προσεγγίζει την καινοτομία ως επένδυση στη Υγεία και όχι ως κόστος και να καταλάβει ότι η βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας στη χώρα μας εξαρτάται άμεσα από την βιωσιμότητα των φαρμακευτικών εταιριών και την δυνατότητά τους να παρέχουν φάρμακα στους Έλληνες ασθενείς. Ένα εθνικό σύστημα υγείας είναι βιώσιμο όταν διαχειρίζεται τους διαθέσιμους πόρους με τη μέγιστη αποτελεσματικότητα και η αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας, η πλήρης εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων και η διαπραγμάτευση με τις εταιρίες είναι βήματα προς την σωστή κατεύθυνση, προσανατολισμένες στο να μεγιστοποιήσουν τις οικονομικές και κοινωνικές ωφέλειες.
Χρειάζεται να γίνουν κι άλλα βήματα, όπως η άμεση σύσταση ΗΤΑ, η αποτελεσματική εφαρμογή κι αξιοποίηση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης για την εκπόνηση της φαρμακευτικής πολιτικής, η ολοκλήρωση κι αυστηρή εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων και μητρώων ασθενών, ο αποτελεσματικός έλεγχος της ζήτησης (όγκος συνταγών), η εφαρμογή μέτρων ελέγχου δαπάνης και σε άλλα κέντρα κόστους, η θέσπιση κινήτρων για ενίσχυση της χρήσης των γενοσήμων κ.α.
Και φυσικά για όλα αυτά δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό, αλλά να αξιοποιήσουμε δοκιμασμένες και αποτελεσματικές λύσεις που εφαρμόζονται σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες άμεσα, γιατί οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση είναι εις βάρος των Ελλήνων ασθενών.
- Γιατί τόσα χρόνια το σύστημα αφέθηκε ανεξέλεγκτο και καμία προσπάθεια εξορθολογισμού δεν προχώρησε; Πού θα εστιάζατε την ευθύνη;
Είναι γνωστό και κοινώς αποδεκτό ότι υπήρχαν θεσμικά κενά σε πολλούς τομείς στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα την εμφάνιση ανορθολογικών πρακτικών και στρεβλώσεων, αλλά και την απουσία ορθών πρακτικών για την αντιμετώπισή τους. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι ευθύνες είναι πολλές και ποικίλες. Έχουν όμως, αναλυτικά επισημανθεί και αποτελούν κοινό τόπο.
Σήμερα όμως, το ζητούμενο δεν είναι η ατέρμονη επισήμανση των λαθών, αλλά η επείγουσα εφαρμογή των πολιτικών που θα τα θεραπεύσουν.
Ο φαρμακευτικός κλάδος στην Ελλάδα έχει εμπράκτως διακηρύξει την υποστήριξή του προς την Πολιτεία και έχει καταθέσει και ολοκληρωμένες προτάσεις για το σκοπό αυτό, προκειμένου να λειτουργήσει ως ο πιο ισχυρός σύμμαχός της, για να αποκτηθεί ένα βιώσιμο, λειτουργικό και αποτελεσματικό δημόσιο σύστημα υγείας στη βάση των Ευρωπαϊκών προδιαγραφών.
