Νέα

Την ώρα που η φαρμακευτική αγορά προειδοποιεί για το μέλλον του κλάδου, τη βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας και για τον κίνδυνο να μείνουν οι Έλληνες ασθενείς εκτός των νέων και καινοτόμων θεραπειών, οι φετινές προβλέψεις για το ύψος του εκτροχιασμού των δαπανών είναι χειρότερες από κάθε άλλη χρονιά. Οι υπερβάσεις αυτές επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις, μέσω του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής του clawback, ώστε να καλυφθεί η διαφορά σε σχέση με τον κλειστό προϋπολογισμό για φάρμακα του ΕΟΠΥΥ και των δημόσιων νοσοκομείων.

Η αγορά όμως έχει πλέον εξαντλήσει τις αντοχές της. Τη σημερινή εικόνα του κλάδου “σκιαγραφεί” ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου.

Συνέντευξη στη Βίκυ Κουρλιμπίνη

Για ακόμη μια χρονιά, η φαρμακευτική δαπάνη βρίσκεται εκτός ορίων, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση μέσω του claw back- μετά και την περσινή συνολική επιβάρυνση των 1,4 δισ. ευρώ- για τις επιχειρήσεις του φαρμάκου. Παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις του κλάδου και τα μέτρα που έχετε προτείνει, γιατί συνεχίζεται ο εκτροχιασμός των δαπανών;

Η Πολιτεία επαναπαύεται τα τελευταία χρόνια στην “εύκολη λύση” του μηχανισμού του clawback, προβάλλοντας μάλιστα το άλλοθι ότι αυτός ο μηχανισμός προτάθηκε από την τρόικα.  Έτσι νομοθετεί μέτρα αλλά και ημίμετρα, δεν “καίγεται” για το πόσο σωστά ή γρήγορα θα εφαρμοστούν και δεν βλέπει το λόγο να ασχοληθεί με άλλους παράγοντες που οδηγούν την αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης αφού η “αγελάδα” που λέγεται φαρμακευτικές εταιρείες της δίνει ακόμη γάλα. Γιατί να έρθει σε ρήξεις με άλλους;

Δεν βλέπει όμως ότι εδώ και καιρό, όλο και μεγαλύτερα ποσά clawback δεν καταβάλλονται, απλούστατα γιατί αν οι υπόχρεοι τα καταβάλλουν θα κλείσουν, δεν θέλει να δει ότι αυτό το σύστημα που εφαρμόζεται θα τινάξει στον αέρα τη φαρμακευτική περίθαλψη των Ελλήνων αν δεν αλλάξει κάτι άμεσα.

Αντίθετα διαφημίζει ελάφρυνση συμμετοχών των ασθενών ενώ δεν βάζει ούτε ένα ευρώ για αυτό. Κοροϊδεύει τους ασθενείς λέγοντας ότι μεριμνά για την μικρότερη επιβάρυνσή τους. Ας έλθει οποιοσδήποτε παράγοντας του υπουργείου υγείας να μας πει πόσα χρήματα  έχει ξοδέψει το υπουργείο τα τελευταία χρόνια για τη μείωση της συμμετοχής των ασθενών.

Ο εκτροχιασμός των δαπανών οφείλεται αφενός λοιπόν στην αδυναμία ελέγχου της ζήτησης και κατ’ επέκταση συγκράτησης της δαπάνης αφετέρου δε στην απουσία κινήτρων για το κράτος να συγκρατήσει τη φαρμακευτική δαπάνη, αφού δεν την πληρώνει.

Αυτό που δεν καταλαβαίνουν κάποιοι, πέρα από το ότι έχουν εξοντώσει και αποδυναμώσει έναν κατ’ εξοχήν δυναμικό και εξωστρεφή κλάδο, είναι ότι με την τακτική αυτή διακυβεύεται η πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών στα φάρμακά τους, ενώ κλείνει η πόρτα στα νέα καινοτόμα φάρμακα.

Και η πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν για την ελληνική οικονομία τόνιζε πως η αγορά δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στο βάρος του claw back. Πιστεύετε πως αυτό το έχει γίνει κατανοητό από το υπουργείο Υγείας και την Πολιτεία;

Θα σας παρακαλέσω να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή στην φράση: “Εάν ο μηχανισμός clawback δεν επανεξεταστεί για να διασφαλίσει ότι η δομή κινήτρων του περιορίζει τον ηθικό κίνδυνο και βελτιώνει την ισορροπία της κατανομής των βαρών μεταξύ του δημόσιου τομέα και των ιδιωτικών εταιριών, η στρέβλωση αυτή μπορεί να συμβάλει στην καθυστέρηση της εφαρμογής διαρθρωτικών μέτρων” όπως αυτολεξεί αναφέρεται στην έκθεση.

Ουσιαστικά οι “Θεσμοί” μας λένε ότι η παρούσα δομή του μηχανισμού του clawback δημιουργεί “ηθικό κίνδυνο” αφού χρησιμοποιείται καταχρηστικά εις βάρος των ιδιωτικών εταιρειών και των ιδιωτών παρόχων. Και προφανώς η εξόντωση τους θέτει σε κίνδυνο και τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας.

Το υπουργείο έχει καταλάβει πολύ καλά το θέμα αλλά θεωρεί πως ο κλάδος μας δεν έχει πρόβλημα αφού συνεχίζουμε να τροφοδοτούμε με φάρμακα την αγορά. Και βέβαια δημιουργεί ένα κλίμα με βάση το οποίο οποιαδήποτε μελλοντική αδυναμία τροφοδοσίας της αγοράς θα ερμηνευτεί ως “εκβιασμός” από κάποια εταιρεία του κλάδου μας και όχι ως καταπάτηση από την πλευρά του των ορίων αντοχής της.

Θα πρέπει επιτέλους το υπουργείο να ασχοληθεί με την ισορροπημένη κατανομή των βαρών μεταξύ δημοσίου τομέα και ιδιωτικών εταιρειών όπως αναφέρει και η έκθεση υιοθετώντας επιτέλους την αρχή της συνυπευθυνότητας πολιτείας-εταιρειών στην κάλυψη της υπέρβασης του κλειστού δημόσιου φαρμακευτικού προϋπολογισμού. Έτσι θα δημιουργηθεί το κίνητρο στο δημόσιο τομέα να εφαρμόσει διαρθρωτικά μέτρα και όχι απλώς να τα νομοθετεί. Θεραπευτικά πρωτόκολλα, μητρώα ασθενών, ιδιαίτερα για φάρμακα υψηλού κόστους, εισαγωγή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στα νοσοκομεία, πλήρης και κανονική λειτουργία του οργανισμού αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας (ΗΤΑ), της επιτροπής διαπραγμάτευσης, της κεντρικής διαδικασίας προμηθειών και αυστηρός έλεγχος της συνταγογράφησης των ιατρών είναι βασικές κινήσεις για την συγκράτηση της δαπάνης.

Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να γίνει και αναθεώρηση του ύψους της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, με βάσει τις πραγματικές ανάγκες της χώρας μας.

Τώρα που αφήσαμε πίσω μας τα μνημόνια της κρίσης, ήρθε η ώρα να συνάψουμε ένα μνημόνιο συνεργασίας με την Πολιτεία, διάρκειας 3-5 ετών, όπου θα διαμορφώνεται ένα σταθερό πλαίσιο στόχευσης για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

Η Κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου θα πρέπει να δει κατά προτεραιότητα τα ζητήματα του φαρμάκου ώστε να συνεχιστεί η απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών στις απαραίτητες για τη ζωή τους θεραπείες. Βιώσιμο Σύστημα Υγείας χωρίς έναν υγιή φαρμακευτικό κλάδο δεν μπορεί να υπάρχει.

Προβλήματα και παρατυπίες διαπιστώσατε και με το νέο σύστημα τιμολόγησης φαρμάκων, με βάση το μέσο όρο των δύο χαμηλότερων τιμών της Ευρωζώνης. Τι ακριβώς γίνεται;

Η τροπολογία που συμπεριλήφθηκε στο Νόμο 4600/20019 (ΦΕΚ 1508/06.05.2019) φάνηκε να οδηγεί σε ένα πιο απλό, πιο προβλέψιμο και πιο δίκαιο σύστημα τιμολόγησης. Με το νέο μοντέλο τιμολόγησης, που βασίζεται στο μέσο όρο των δύο χαμηλότερων τιμών της Ευρωζώνης (δηλαδή οι χώρες με ευρώ μόνο) θα διορθώνονταν μια σειρά στρεβλώσεων στη τιμολόγηση των φαρμάκων, με ισάριθμες σχεδόν αυξήσεις και μειώσεις τιμών, θα εξορθολογίζονταν η τιμολόγηση των προϊόντων που δεν καλύπτονται από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας  και εξαλείφονταν ο κίνδυνος αυξομείωσης τιμών λόγω μεταβολών στις συναλλαγματικές ισοτιμίες.

Όλα αυτά θα οδηγούσαν σε λιγότερες ελλείψεις και λιγότερες αποσύρσεις παλιών οικονομικών φαρμάκων αναγνωρισμένης θεραπευτικής αξίας. Το υπουργείο όμως φαίνεται να μας επιφυλάσσει εκπλήξεις στην εφαρμογή του νόμου, αφού στην εφαρμοστική υπουργική απόφαση περιέλαβε διατάξεις που πρακτικά καταργούν μέρη του νόμου, ενώ δίνει και καινοφανείς ερμηνείες σε άλλες διατάξεις που υπήρχαν και στο παρελθόν.

Το κακό είναι ότι ενόψει εκλογών θα ληφθούν αποφάσεις για το φάρμακο με βάση την οξύτητα της πολιτικής αντιπαράθεσης και όχι με γνώμονα το πώς θα εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του συστήματος για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Δεν φαίνεται να υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος και η νηφαλιότητα για να αντιμετωπιστούν στο σύνολό τους τα θέματα που σχετίζονται με τη φαρμακευτική δαπάνη.

Εδώ και ένα χρόνο κανένα νέο φάρμακο δεν έχει έρθει στην ελληνική αγορά, εξαιτίας καθυστερήσεων από την επιτροπή διαπραγμάτευσης και αξιολόγησης του υπουργείου Υγείας. Γιατί αυτή η μεγάλη αργοπορία;

Η Επιτροπή Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας συστάθηκε με ιδιαίτερη σπουδή, ήταν άλλωστε μνημονιακή υποχρέωση, αλλά δεν αντιμετωπίστηκαν ταυτόχρονα από την αρχή μια σειρά από λειτουργικά και πρακτικά θέματα. Το αποτέλεσμα είναι εδώ και έναν χρόνο να μην έχει εισέλθει ούτε ένα νέο φάρμακο στην Ελληνική αγορά. Ειδικότερα, από το περασμένο φθινόπωρο μέχρι σήμερα υπολογίζεται ότι έχουν υποβληθεί συνολικά περισσότεροι από 200 φάκελοι φαρμάκων για αξιολόγηση, όπως συμβαίνει και στην Ευρώπη. Ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί το σύνολο της διαδικασίας ούτε για ένα προϊόν! Βάσει του νόμου η αξιολόγηση του φαρμάκου πρέπει να ολοκληρωθεί από την αρμόδια επιτροπή μέσα σε 180 ημέρες και στη συνέχεια να εισαχθεί στην επιτροπή για τη διαπραγμάτευση της τιμής του. Ο ΣΦΕΕ είχε προειδοποιήσει ότι το μέτρο αυτό εάν δεν λειτουργήσει σωστά θα καταστεί ένα εργαλείο καθυστέρησης εισόδου νέων φαρμάκων στην χώρα και δυστυχώς επιβεβαιωνόμαστε. Αν αναλογιστεί κανείς, όμως, ότι ανάμεσα στους φακέλους που έχουν υποβληθεί προς αξιολόγηση περιλαμβάνονται νέα επαναστατικά φάρμακα των οποίων η δράση μπορεί να είναι καταλυτική σε ό,τι αφορά τον χρόνο και την ποιότητα ζωής των ασθενών, αντιλαμβάνεται τι σημαίνει η πολύμηνη καθυστέρηση σε κάποιες περιπτώσεις.

Στελέχη της φαρμακευτικής αγοράς μιλούν για αποεπένδυση από την ελληνική αγορά. Πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό;

Μα το ζούμε ! Η αποεπένδυση γίνεται πράξη καθημερινά: με τις προσλήψεις που δεν γίνονται, με τις μειώσεις θέσεων, με τις ματαιώσεις επενδυτικών κινήσεων σε επίπεδο παραγωγής, με την ματαίωση συνεργασιών, με την μη έλευση νέων φαρμάκων και πολλά άλλα. Με τη φαρμακευτική πολιτική που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια πλήττεται η επιχειρηματικότητα και η προβλεψιμότητα. Όσο συνεχίζεται αυτό, οι επιπτώσεις για τις εταιρίες του κλάδου, για τη Δημόσια Υγεία, για την οικονομία και κυρίως για τους ασθενείς θα είναι συνεχείς και κατά περίπτωση δραματικές. Οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια:

• στην εξόντωση αρκετών και την αποδυνάμωση όλων των εταιριών του κλάδου,
• στην αποτροπή της εισόδου νέων φαρμάκων στη χώρα που τόσο τα έχουν ανάγκη οι ασθενείς,
• στην απόσυρση στο άμεσο μέλλον μιας σειράς καθιερωμένων φαρμακευτικών θεραπειών στη χώρα που θα μπορούσαν να αγγίξουν και τους 1.000 κωδικούς ΕΟΦ,
•στη σημαντική αποεπένδυση στον κλάδο με την αποδυνάμωση κάθε προσπάθειας προσέλκυσης κλινικών μελετών και την υπονόμευση στην πράξη, κάθε επενδυτικής προσπάθειας από ελληνικές και πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες,
• στην πιθανή απώλεια έως και 2.500 θέσεων εργασίας στον κλάδο του φαρμάκου.

Επιπρόσθετα, η εφαρμοζόμενη φαρμακευτική πολιτική χαρακτηρίζεται από την πλήρη απουσία αναπτυξιακής προοπτικής και αποτρέπει τις επενδύσεις.

Με τέτοιες συνθήκες, με το αντιεπενδυτικό και ασταθές κλίμα που δημιουργείται ποιος θα έρθει να επενδύσει στην Ελλάδα;

[email protected]