Νέα

Συνέντευξη του κου Πασχάλη Αποστολίδη, Προέδρου ΣΦΕΕ στο Κεφάλαιο, 26 Νοεμβρίου 2016

1. Κύριε Αποστολίδη, αυτή τη χρονιά το συνολικό ύψος των επιστροφών και εκπτώσεων clawback και rebate αντίστοιχα θα είναι μεγαλύτερο από κάθε άλλη χρονιά. Τι έφταιξε και είχαμε τόσο μεγάλη υπέρβαση;

Οι λάθος υπολογισμοί στη φαρμακευτική και νοσοκομειακή δαπάνη και η έλλειψη διαρθρωτικών αλλαγών για τον εξορθολογισμό του συστήματος Υγείας μας οδήγησαν σε ανεξέλεγκτη υπέρβαση και δημιούργησαν γύρω μας έναν ασφυκτικό κλοιό. Αν συγκρίνουμε την πορεία της φαρμακευτικής δαπάνης με τα ακραία σημεία κίνησης ενός εκκρεμούς, είναι ξεκάθαρο πως βρισκόμαστε στην απέναντι πλευρά, από τη σπατάλη στον ακραίο περιορισμό της, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια των Ελλήνων ασθενών, αλλά και η λειτουργικότητα του Δημόσιου Συστήματος Υγείας.

Ο κλειστός προϋπολογισμός που έxει ως οροφή τα € 1.945 εκ. ευρώ για τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη και τα € 570 εκατ. για τα νοσοκομεία, προσδιορίστηκε χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές συνθήκες, όπως έλλειψη πρωτοβάθμιας Υγείας, αριθμός ανασφάλιστων και άπορων συμπολιτών μας,  που οξύνθηκαν περαιτέρω λόγω της οικονομικής και προσφυγικής κρίσης. Έτσι, παρουσιάζεται ανεξέλεγκτη υπέρβαση, την οποία καλύπτουν από τη μία οι ασθενείς και από την άλλη οι εταιρίες, που με τις υποχρεωτικές εκπτώσεις και επιστροφές χρηματοδοτούν το 25% των φαρμακευτικών δαπανών.

Από την άλλη μεριά, δεν υλοποιήθηκαν ποτέ μια σειρά κρίσιμων διαρθρωτικών αλλαγών που επείγουν, για να υπάρξει πραγματικός εξορθολογισμός και έλεγχος της φαρμακευτικής δαπάνης. Η Πολιτεία περιορίστηκε σε οριζόντιες μειώσεις τιμών και φοροεισπρακτικά μέτρα που μετατρέπονται συστηματικά σε μόνιμη αφαίμαξη των φαρμακευτικών εταιριών.

Στην οκταετή κρίση διασφαλίσαμε με τεράστιο κόστος το δικαίωμα στη ζωή όλων των Ελλήνων. Αυτό το επαχθέστατο βάρος, ο καθένας καταλαβαίνει ότι είναι ανθρωπίνως αδύνατο να συνεχίσουν να τις εξυπηρετούν οι εταιρίες, που πραγματικά ξεπερνούν τα όριά τους για να ανταποκρίνονται στον κοινωνικό τους ρόλο.

Τα όρια του κλάδου όμως δεν έχουν απλώς εξαντληθεί πια αλλά έχουν ξεπεραστεί και οφείλει η Πολιτεία να στραφεί στον πραγματικό και όχι προσχηματικό διάλογο για να αποτρέψει την άμεση πλέον κοινωνική και ανθρωπιστική απειλή που διαγράφεται. Επιτέλους να λειτουργήσει συνεργατικά και ορθολογικά για το καλό των Ελλήνων ασθενών και της οικονομίας. Να κατανοήσει πως σε αυτόν τον μονόδρομο της προόδου ένας ισχυρός σύμμαχος και ένας γνήσιος πρωτοπόρος είναι ο ευρύτερος Τομέας της Υγείας και του Φαρμάκου.

2. Διαβάσαμε για τα έξι προτεινόμενα μέτρα του Υπουργείου Υγείας. Υποθέτουμε πως η παραπάνω εξέλιξη θα δημιουργήσει νέες “παρενέργειες” στην αγορά φαρμάκου. Πως σκοπεύουν να αντιδράσουν οι επιχειρήσεις του χώρου;

Με έκπληξη και απογοήτευση πληροφορηθήκαμε τα έξι νέα προτεινόμενα μέτρα του Υπουργείου για την φαρμακευτική πολιτική. Τα μέτρα αυτά τα απορρίπτουμε επί της αρχής, καθώς πρόκειται για:

• Μέτρα επικίνδυνα για τη Δημόσια Υγεία που πλήττουν καίρια την καινοτομία, την πρόσβαση σε θεραπείες βαρέως και χρονίως πασχόντων ασθενών, την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, τις θέσεις εργασίας.
• Μέτρα που βαπτίζονται «πρόσκαιρα», ενώ μετατρέπονται συστηματικά σε μόνιμη αφαίμαξη των φαρμακευτικών εταιριών.
• Μέτρα οριζόντια, φοροεισπρακτικά εις βάρος της καινοτομίας, που αποτρέπουν κάθε ιδέα για επένδυση και ουδεμία σχέση έχουν με πραγματικές μεταρρυθμίσεις.
• Μέτρα που στην ουσία καθυστερούν σημαντικά την είσοδο νέων φαρμάκων στην Ελληνική αγορά για τουλάχιστον δύο έως τέσσερα χρόνια.
• Μέτρα που διαιωνίζουν τις ήδη υπάρχουσες στρεβλώσεις στην Ελληνική αγορά.
• Μέτρα που θα επιβαρύνουν επιπλέον το σύστημα Δημόσιας Υγείας
• Μέτρα που αντί να μειώνουν το clawback κατά 30% για το 2017 έναντι του 2016 (όπως επιβάλλεται από τις μνημονιακές δεσμεύσεις) το επιβαρύνουν σημαντικά.

Τα προτεινόμενα μέτρα, τελικά, θα θέσουν σε μεγάλο κίνδυνο την πρόσβαση των ασθενών και την ποιότητα της παρεχόμενης Υγείας.

Θα σας μιλήσω με ένα παράδειγμα: πέρυσι τέτοιον καιρό η Πολιτεία θέσπισε το νοσοκομειακό clawback, το οποίο ήταν ένα άδικο μέτρο σε μια καθαρά ελεγχόμενη (από την Πολιτεία) αγορά. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν προβλήματα στην προσβασιμότητα των νοσοκομειακών φαρμάκων και ελλείψεις,. Ήδη το ά εξάμηνο 2016 το νοσοκομειακό clawback ανήλθε σε € 140 εκατ. και φαίνεται ότι θα διπλασιαστεί, δηλαδή θα ανέλθει σε € 280 εκατ. σε ένα κονδύλι € 570 εκατ. και τελικά θα οδηγήσει σε απώλεια θέσεων εργασίας για τη βιομηχανία.

Η Ελληνική Πολιτεία πρέπει επιτέλους να λειτουργήσει συνεργατικά και ορθολογικά  για το καλό των Ελλήνων ασθενών και της οικονομίας. Πρέπει επιτέλους να κατανοήσει πως σε αυτόν τον μονόδρομο της προόδου ένας ισχυρός σύμμαχος και γνήσιος πρωτοπόρος είναι ο Κλάδος του Φαρμάκου.

Επισημαίνω αυτή την ανάγκη γιατί είναι σαφές ότι ο Κλάδος μας ήταν και είναι εδώ, για να σταθεί η ελληνική οικονομία στα πόδια της και να αισθανθεί ασφαλής η κοινωνία.

Έχουμε καταθέσει ολοκληρωμένες, τεκμηριωμένες και κοστολογημένες προτάσεις. Περιμένουμε τώρα από την Πολιτεία να υλοποιήσει και εκείνη τις δικές της δεσμεύσεις, σε ένα πεδίο που όλοι οφείλουμε να είμαστε από την ίδια πλευρά, αυτό της διασφάλισης των συμφερόντων των Ελλήνων ασθενών.

3. Ακούμε συνεχώς για την αναγκαιότητα τιμολόγησης νέων θεραπειών, όμως ακόμη η είσοδος καινοτόμων φαρμάκων δεν είναι η αναμενόμενη. Αυτό σημαίνει άραγε μεγαλύτερη επιβάρυνση της υγείας των πολιτών;

Οι αλλεπάλληλες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις ανανεώνουν με εντυπωσιακό ρυθμό τις ελπίδες εκατομμυρίων ασθενών σε όλο τον κόσμο. Δικαιολογημένα, τα χρόνια που διανύουμε χαρακτηρίζονται ως η χρυσή εποχή της φαρμακευτικής επιστήμης. Αρκεί να σας πω, ότι περισσότερα από 7.000 νέα φάρμακα διεθνώς είναι υπό ανάπτυξη.

Χωρίς να παραγνωρίζουμε τις δημοσιονομικές δυσκολίες της πατρίδας μας, είναι αδιανόητο να στερήσουμε από τους Έλληνες ασθενείς το δικαίωμα της πρόσβασης στις καινοτόμες θεραπείες που φέρνει η επιστήμη, πολύ περισσότερο που σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να αποτελεί και τη μοναδική τους ελπίδα. Άλλωστε, στην αξιολόγηση των καινοτόμων θεραπειών-και αυτή είναι μια παγκόσμια πρόκληση- θα πρέπει να λογαριάζει κανείς το συνολικό όφελος και τις εξοικονομήσεις που παράγονται τόσο με κοινωνικούς όσο και με οικονομικούς όρους.

Στην πατρίδα μας, η αύξηση της χρήσης των γενοσήμων, η αξιολόγηση των θεραπειών στη βάση της αποτελεσματικότητας και η αξιοποίηση των κλινικών μελετών, μπορούν και σε αυτή, τη δύσκολη περίοδο, να εξοικονομήσουν εκείνους τους πόρους που απαιτούνται, έτσι ώστε η ελπίδα να παραμένει για όλους ζωντανή, χωρίς εξαιρέσεις.

Ειδικά οι κλινικές μελέτες επιπλέον, θα μπορέσουν να ενισχύσουν την αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και μάλιστα, με προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης, που σήμερα αναζητά τη δική του ευκαιρία στο εξωτερικό.

Δυστυχώς με τα νέα μέτρα που προωθεί το Υπουργείο Υγείας δεν μπορούμε να μιλούμε για νέες θεραπείες. Προωθέί μέτρα επικίνδυνα για τη Δημόσια Υγεία που πλήττουν καίρια την καινοτομία, την πρόσβαση σε θεραπείες βαρέως και χρονίως πασχόντων ασθενών, την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, τις θέσεις εργασίας. Μέτρα που αποτρέπουν κάθε ιδέα για επένδυση και δεν έχουν καμία σχέση με διαρθρωτικές αλλαγές. Μέτρα που καθυστερούν από 2 έως 4 χρόνια (!) την είσοδο νέων φαρμάκων στην Ελληνική αγορά και που αντί να μειώνουν το clawback κατά 30% για το 2017 έναντι του 2016 (όπως επιβάλλεται από τις μνημονιακές δεσμεύσεις) το επιβαρύνουν σημαντικά. Μέτρα που εμείς απορρίπτουμε επί της αρχής, καθώς η τυχόν εφαρμογή τους θα θέσει σε μεγάλο κίνδυνο την πρόσβαση των ασθενών στην απαραίτητη για τη ζωή τους θεραπεία και την ποιότητα της παρεχόμενης Υγείας.

4. Πρόσφατα ανακοινώσατε τη συνεργασία σας με τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Τι ακριβώς αφορά? Ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα του ΣΦΕΕ?

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω από το κοινωνικό μας αποτύπωμα, γιατί σε όλα αυτά, τα τόσο επώδυνα χρόνια της μεγάλης κρίσης, ο κλάδος μας δεν επέτρεψε ούτε να ξεθωριάσει, ούτε να αλλοιωθεί, ούτε να συρρικνωθεί. Με απόλυτο αίσθημα ευθύνης και καταβάλλοντας υψηλότατο κόστος, πολλές φορές, μάλιστα, υπερβαίνοντας όρια και δυνατότητες, εξασφαλίσαμε το δικαίωμα όλων των Ελλήνων να λαμβάνουν  τις αναγκαίες γι’ αυτούς θεραπείες. Είναι μια συμβολή για την οποία είμαστε υπερήφανοι και αυτή είναι που μας προσδιορίζει ως κλάδο.

Το πρόγραμμα «προΣfΕΕρουμε» από αυτή τη μήτρα της κοινωνικής μας δέσμευσης γεννήθηκε, και σε συνεργασία με τον εγνωσμένης αποτελεσματικότητας οργανισμό, τον Ερυθρό Σταυρό, συνδράμουμε ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων και στην άμβλυνση των οξυμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, καλύπτοντας ανάγκες σε φαρμακευτικά σκευάσματα, υγειονομικά υλικά και αναλώσιμα για παιδιά που ζουν σε ακριτικές περιοχές της χώρας. Ήδη, αποστολή του ΣΦΕΕ επισκέφθηκε το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, προσφέροντας αναλώσιμα και υγειονομικά υλικά για τις τέσσερις (4) δομές του Κέντρου (ανηλίκων ΑμΕΑ, ενηλίκων ΑμΕΑ, αυτοεξυπηρετούμενων υπερηλίκων και παράρτημα προστασίας παιδιού Δωδεκανήσου) και Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και τις δομές στη Φλώρινα και φιλοδοξούμε τους επόμενους μήνες το πρόγραμμά μας θα καλύψει όλη την Ελλάδα.

Δέσμευσή μας, όπως άλλωστε πράττουν και όλα τα μέλη μας με τις δικές τους δράσεις, αποτελεί αυτός ο δεσμός αλληλεγγύης να μην ατονήσει ποτέ.

5. Πιστεύετε πως υπάρχουν πλέον περιθώρια αύξησης του προϋπολογισμού για τα φάρμακα;

Μεσοπρόθεσμα και με τη βεβαιότητα ότι η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει, είναι προφανές ότι οι δυνατότητες της χώρας θα αυξηθούν και σε αυτό το πεδίο και θα γίνει εφικτό η φαρμακευτική δαπάνη να συγκλίνει στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Όμως δυνατότητες υπάρχουν και σήμερα.  Ο εξορθολογισμός της δαπάνης με την υιοθέτηση μεταρρυθμιστικών πρακτικών, η εξοικονόμηση πόρων και από άλλα κέντρα κόστους των δαπανών υγείας, η εξασφάλιση ευρωπαϊκών προγραμμάτων, αλλά και η εξαίρεση δαπανών που αφορούν στην πρόληψη και είναι άδικο να υπολογίζονται στο κόστος θεραπείας, όπως π.χ. ο εμβολιασμός, μπορούν να αναστρέψουν τη φαρμακευτική φτωχοποίηση των Ελλήνων ασθενών, και χωρίς να αγνοούν τους οικονομικούς περιορισμούς, να διασφαλίζουν το δικαίωμα στην υγεία χωρίς αποκλεισμούς. Κατά βάση αυτό το πετύχαμε όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης και ως κλάδος, θα εργαζόμαστε για τη διασφάλισή του και τα επόμενα χρόνια.

Υπάρχουν μελέτες που τεκμηριώνουν επιστημονικά και το έχουν δηλώσει και πολλοί εξέχοντες καθηγητές, ότι ο προϋπολογισμός όπως είναι σήμερα δεν επαρκεί και η φαρμακευτική δαπάνη θα έπρεπε να αυξηθεί.