Η αξιοποίηση των δεδομένων υγείας κλειδί για ένα σύγχρονο υγειονομικό οικοσύστημα
Άρθρο του κ. Κώστα Παπαγιάννη, Γενικού Γραμματέα του ΣΦΕΕ και Προέδρου και Διευθύνοντα Συμβούλου της Novartis Ελλάδος, Κύπρου και Μάλτας, στο Βήμα της Κυριακής, 14.07.2024.
Το 1ο SFEE Summit που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) με κεντρικό θέμα «Επαναπροσδιορίζοντας την Αξία», αποτέλεσε μια εξαιρετική ευκαιρία η οποία ανέδειξε το ρόλο της καινοτομίας στην αντιμετώπιση των υγειονομικών προκλήσεων και στην οικοδόμηση ανθεκτικότερων και εξυπνότερων συστημάτων υγείας του 21ου αιώνα, από κοινού με όλους τους εταίρους: την πολιτεία, την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, τους επαγγελματίες υγείας και την κοινότητα των ασθενών.
Υπό το βάρος των δημογραφικών προβλέψεων και των σύγχρονων υγειονομικών προκλήσεων, με πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτό της πανδημίας, αναδεικνύεται ότι τα δεδομένα υγείας μπορούν να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές για τη βέλτιστη ιατρική φροντίδα και την ενδυνάμωση της αποδοτικότητας των συστημάτων υγείας.
Τα δεδομένα υγείας αποτελούν αναγκαία συνθήκη για την εξατομικευμένη ιατρική και τη βελτίωση της ποιότητας στην παρεχόμενη φροντίδα υγείας, προσφέροντας άμεσα οφέλη στους ασθενείς. Ωστόσο, κατόπιν της απαραίτητης διεργασίας και υπό ένα σαφώς καθορισμένο πλαίσιο, τα δεδομένα μπορούν να αποκτήσουν μετα-αξία σε τομείς όπως η έρευνα και ανάπτυξη νέων φαρμάκων (R&D), επιταχύνοντας τους χρόνους και μειώνοντας τα κόστη, η επιδημιολογική επιτήρηση, τα προγράμματα προ-συμπτωματικού ελέγχου αλλά και η αξιολόγηση και αποζημίωση των νέων τεχνολογιών υγείας. Τα δεδομένα αποτελούν, επίσης, προ-απαιτούμενο για την υιοθέτηση τεκμηριωμένων πολιτικών υγείας και την κατανομή των πόρων στους επιμέρους προϋπολογισμούς, με έμφαση σε αυτόν της φαρμακευτικής περίθαλψης, με βάση τις επιδημιολογικές ανάγκες και την αποτελεσματικότητα, ώστε να αντιμετωπιστούν τα σημερινά ζητήματα υποχρηματοδότησης.
Η παραγωγή ενός πρωτοφανούς όγκου δεδομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, με εκθετική μάλιστα αύξηση τα τελευταία χρόνια, αποτελεί μία μοναδική ευκαιρία για ένα σύγχρονο σύστημα υγείας που θα στοχεύει στον προ-συμπτωματικό έλεγχο, τον έγκαιρο εντοπισμό ομάδων υψηλού κινδύνου και την αποτροπή εξέλιξης των ασυμπτωματικών χρονίων νοσημάτων. Με αυτόν τον τρόπο το σύστημα θα δρα πρωτίστως σε επίπεδο πρόληψης, αγωγής και προαγωγής της υγείας και δευτερευόντως στην αντίδραση/διαχείριση της νόσου μέσω των θεραπευτικών παρεμβάσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα καρδιαγγειακά νοσήματα που παραμένουν η πρώτη αιτία θανάτου σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Ενδεικτικά, ετησίως στην Ελλάδα καταγράφονται περισσότεροι από 40.000 θάνατοι από καρδιαγγειακά με σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο. Εάν αναλογιστεί κανείς ότι σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του LSE, το 66% των θανάτων που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί αφορά άτομα σε παραγωγική ηλικία (45-65 ετών), οι οποίοι συμβάλλουν κατά κύριο λόγο στην οικονομική δραστηριότητα, γίνεται αντιληπτή η επίπτωση στους δείκτες παραγωγικότητας και ανάπτυξης της χώρας. Επιπλέον, ως χρόνια νοσήματα, τα καρδιαγγειακα έχουν τεράστια επίδραση στην ποιότητα ζωής των ασθενών και των φροντιστών, αυξάνοντας τις ανάγκες για οικογενειακή και προνοιακή υποστήριξη.
Αδιαμφισβήτητα, στη χώρα μας έχουν γίνει σημαντικά βήματα με την υλοποίηση πολλών προγραμμάτων που αφορούν την ψηφιακή υγεία. Αποτελεί επομένως μοναδική ευκαιρία να γίνει η Ελλάδα Health Data Hub και κέντρο καινοτομίας. Το υγειονομικό οικοσύστημα του 21ου αιώνα, οφείλει να βασίζεται στα δεδομένα, τις νέες τεχνολογίες και τις ψηφιακές πλατφόρμες, όπου με δυναμικό τρόπο συνδέονται άνθρωποι (γιατροί, ασθενείς, κοινωνική ασφάλιση, φορείς υγειονομικής περίθαλψης), συστήματα και δεδομένα με στόχο αφενός, την πρόληψη και την παροχή της βέλτιστης φροντίδας υγείας το συντομότερο δυνατόν και αφετέρου, τη δημιουργία οικονομιών κλίμακος στο υγειονομικό οικοσύστημα.
Το συνέδριο του ΣΦΕΕ, έδωσε ταυτόχρονα τη δυνατότητα να αναδειχθεί η προστιθέμενη αξία που δημιουργούν οι εταιρείες-μέλη του συνδέσμου. Ως Novartis στηρίζουμε διαχρονικά πρωτοβουλίες οι οποίες συμβάλλουν στη βιωσιμότητα του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, ακολουθώντας πιστά την αποστολή μας, να βοηθάμε τους ασθενείς να ζουν περισσότερο και καλύτερα. Το PAVE είναι χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα. Αποτελεί μια πρωτοβουλία της Novartis Hellas που υλοποιήθηκε από την εταιρεία HealThink και έγκριτους επιστήμονες και προτείνει ένα πλαίσιο αξιοποίησης των δεδομένων υγείας στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας έμπρακτα την προσπάθεια για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του υγειονομικού τομέα της χώρας. Η προσπάθεια αυτή απαιτεί τη σύμπραξη όλων των εμπλεκόμενων, ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, με όρους συνεργατικότητας, διαφάνειας και ισότιμης πρόσβασης.
Ως ΣΦΕΕ, έχουμε ως βασική προτεραιότητα την συν-δημιουργία μιας στρατηγικής που θα εξασφαλίζει την αξιοποίηση των δεδομένων υγείας. Μέσα από τη συντονισμένη προσπάθεια όλων των εμπλεκόμενων φορέων, μπορούμε να επιτύχουμε τον στόχο μας για ένα σύγχρονο και καινοτόμο υγειονομικό σύστημα, επιδιώκοντας ένα καλύτερο μέλλον για όλους τους ασθενείς κυρίως, όμως, διατηρώντας υγιή τον πληθυσμό της χώρας.