Νέα

Η πολιτική για το φάρμακο χρειάζεται να εστιάσει σε βιώσιμες μεταρρυθμίσεις, πέραν της τιμολόγησης

Είναι αλήθεια ότι ο νέος υπουργός Υγείας έχει εκφραστεί επιθετικά για τις πολυεθνικές φαρμακευτικές επιχειρήσεις. Έχει δηλώσει ότι δεν δηλώνετε κέρδη στη χώρα. Εσείς είστε επικεφαλής μίας θυγατρικής πολυεθνικής και στο ΣΦΕΕ είναι μέλη όλες οι πολυεθνικές. Τι απαντάτε;

Δεν εκλάβαμε ως «επίθεση» τις προθέσεις της πολιτικής ηγεσίας, καθώς η πολιτική για την Υγεία – το καταλαβαίνετε και εσείς- δεν αναδεικνύεται με το να απομονώνουμε δηλώσεις ή φράσεις.  Υπάρχουν δεδομένα και παραδοχές που όλοι αποδεχόμαστε, έχοντας ως κοινό στόχο την ισότιμη πρόσβαση όλων των ασθενών σε ένα ασφαλές σύστημα υγείας. Εμείς από την πλευρά μας τις έχουμε κάνει τις παραδοχές που έπρεπε. Από την άλλη είναι δεδομένα και τα εξής…πρώτον, το 80% των αναγκών της χώρας σε θεραπείες, εξασφαλίζονται κυρίως από τις διεθνούς εμβέλειας φαρμακευτικές. Δεύτερον, οι φαρμακευτικές  συμμορφώνονται με τις εκάστοτε διατάξεις του νόμου και δεν κέρδισαν περισσότερα από όσα προέβλεπε το καθεστώς των συμφωνιών με το Δημόσιο. Πρόκειται μάλιστα για ένα διεθνές καθεστώς, το οποίο ακολουθείται από όλες τις χώρες για όλες τις εμπορικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται παγκοσμίως.  Δεν κάνουμε κάτι διαφορετικό εδώ στην Ελλάδα. Δεν είναι λοιπόν ούτε λογικό, ούτε παραγωγικό να στοχοποιούμε τις εταιρίες που μπορούν να στηρίξουν τον πυρήνα της κοινωνικής πολιτικής και την οικονομία

επαναεπενδύοντας μάλιστα το 12%-20% των κερδών τους στην έρευνα και στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για την αντιμετώπιση ασθενειών για τις οποίες ακόμα δεν υπάρχει λύση.

Ακόμη, ο κ. Κουρουμπλής σας έχει κατηγορήσει για κερδοσκοπία με τις υψηλές τιμές των νέων, καινοτόμων φαρμάκων. Αλήθεια γιατί τα νέα φάρμακα είναι τόσο ακριβά;

Να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα… η έρευνα και η καινοτομία είναι μια πολύ ακριβή υπόθεση. Και εδώ μιλάμε για φάρμακα, για ανθρώπινες ζωές, για επιστημονικό προσωπικό, για ειδικές υποδομές, για επενδύσεις δισεκατομμυρίων που κρατάνε χρόνια μέχρι να φτάσουν σε ένα αποτέλεσμα που φτάνει στον ασθενή. Τι ισχύει όμως όταν φτάνει; Εδώ υπάρχει εσφαλμένη εντύπωση για το τι ισχύει. Οι τιμές στη χώρα μας ορίζονται από το ίδιο το Κράτος και μάλιστα σύμφωνα  με το μέσο όρο των τριών χαμηλοτέρων τιμών στις χώρες της ΕΕ. Επομένως, η χώρα μας έχει τις χαμηλότερες τιμές στην Ευρώπη και σε πολλές περιπτώσεις χαμηλότερες ακόμα και από το μέσο όρο. Ειδικά τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους, τα οποία είναι φάρμακα για σοβαρές και χρόνιες ασθένειες, δεν χαίρουν καμίας προνομιακής μεταχείρισης,  καθώς επιβάλλεται μία επιπλέον έκπτωση -rebate- που αγγίζει σχεδόν το  20% πέραν της  υποχρεωτικής επιβολής επιστροφών προς το κράτος σε περίπτωση υπέρβασης του κλειστού προϋπολογισμού της εξωνοσοκομειακής δαπάνης του λεγόμενου clawback.  Υπάρχει και μια εξαιρετικά ειδική κατηγορία σκευασμάτων που είναι η αρχή της κοσμογονίας που αναμένεται τα επόμενα χρόνια στην αντιμετώπιση πολύ δύσκολων ασθενειών, για τα οποία η φιλοδοξία και της Πολιτείας και η δική μας είναι κοινή…Να φτιάξουμε τέτοιο σύστημα, ώστε να μην γίνουν η «πολυτέλεια» των πλουσίων ασθενών.

Με συνεργασία και εξορθολογισμό μπορεί να είναι εφικτό αυτό.  Οφείλουμε να το κάνουμε εφικτό. Ο ΣΦΕΕ είναι έτοιμος με προτάσεις και δράσεις να βοηθήσει για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου ορθολογικής χρήσης των πόρων σε όλο το φάσμα του προϋπολογισμού, λαμβάνοντας υπόψη την εξοικονόμηση που μπορεί να προέλθει τόσο από τα διάφορα κέντρα κόστους, όσο και από τις εκτός πατέντας και γενόσημες θεραπείες, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί και εξασφαλιστεί η εισαγωγή νέων καινοτόμων θεραπειών.

Πρόσφατα, κάνατε μία πρόταση να αναλάβετε εσείς το 50% του κόστους φαρμακευτικής περίθαλψης των ανασφαλίστων. Πόσο εκτιμάτε ότι είναι το κόστος;

Σύμφωνα με τους μετριοπαθέστερους υπολογισμούς η συνολική δαπάνη που σήμερα είναι στα 2 δις και δεν επαρκεί σε καμία περίπτωση, κατ΄ελάχιστο προσδιορίζουμε ότι πρέπει να ανέλθει στα 2,3 δις. ευρώ.  Ο υπολογισμός αυτός έγινε με βάση τις εξαγγελίες του Υπουργείου  ότι οι ανάγκες για τους ανασφάλιστους είναι της τάξης των 350  εκατ. ευρώ.

Είναι επιτακτική ανάγκη η αύξηση της εξωνοσοκομειακής δαπάνης για φάρμακα, με το δεδομένο ότι ο προϋπολογισμός στη χώρα μας δεν αρκεί για να καλύψει το σύνολο του πληθυσμού συμπεριλαμβανομένων και των ανασφάλιστων. Αρκετοί άνθρωποι δεν θα πάρουν τα φάρμακά τους και αυτό πρέπει να το λύσουμε. Εμείς είμαστε διατεθειμένοι να μοιραστούμε το πρόβλημα με το Κράτος.  Με μια συνέργεια στην οποία εμείς βάζουμε το 50%, ώστε να μπορεί το κράτος να εξασφαλίσει αυτό το αυτονόητο δικαίωμα στην Υγεία.

Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι ενώ έχουμε 1,5-2 εκατ. ανασφάλιστους, δεν έχει μειωθεί ο αριθμός των συνταγών για φάρμακα;

Με βάση τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ η παροχή των φαρμάκων σε ανασφάλιστους δείχνει να είναι σε χαμηλά επίπεδα. Προφανώς-  και χωρίς να είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε σε πιο βαθμό γίνεται-, οι ανασφάλιστοι βρίσκουν λύσεις για την εξασφάλιση των φαρμάκων τους μέσω της χρήσης συνταγών δικαιούχων, δηλαδή ασφαλισμένων που τους καλύπτουν τα ασφαλιστικά ταμεία.  Είναι μια «πατέντα» ανάγκης, όμως είναι σαφές ότι πρέπει να διαμορφωθεί μια κανονικότητα μέσα από την ορθότερη συνταγογράφηση.  Είμαστε στο πλευρό της Πολιτείας ώστε να προχωρήσει με θεραπευτικά, διαγνωστικά πρωτόκολλα καθώς και με μητρώα ασθενών για να καταγραφεί επακριβώς η ανάγκη των ασφαλισμένων και ανασφάλιστων και των θεραπειών που πραγματικά δικαιούται να παίρνει ο κάθε ασθενής.

Ως κλάδος έχετε δηλώσει επανειλλημένως ότι ο ετήσιος προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ για φάρμακα των 2 δις ευρώ δεν επαρκεί. Πόσα χρήματα εκτιμάτε ότι χρειάζονται και γιατί;

Όπως σας είπα και προηγουμένως, για τις βασικές ανάγκες σε φάρμακα εκτός νοσοκομείου, θα πρέπει να διατεθούν  τουλάχιστον 2,3 δισ. ευρώ, για να καλύψουμε λίγο την απόσταση που μας χωρίζει από το μέσο όρο της Ε.Ε για φάρμακα  στα 340 ευρώ, έναντι 178 ευρώ στη χώρα μας ως προς την κατά κεφαλήν δαπάνη. Εξαιρώντας από το ποσό αυτό τη δαπάνη των εμβολίων- καθώς αφορούν σε προληπτική αγωγή-, του ΦΠΑ (6%), και των κρατήσεων- ΕΚΑΣ. Παράλληλα, η νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη θα πρέπει να είναι μοιρασμένη ισομερώς όπως και στα υπόλοιπα κράτη της ΕΕ, δηλαδή η αναλογία φαρμάκων και άλλων  προμηθειών των νοσοκομείων να είναι  50-50 και όχι 30-70 όπως γίνεται τώρα και φυσικά να ανέλθει σταδιακά σε ένα βιώσιμο επίπεδο, το οποίο υπολογίζεται στα 750 εκατομμύρια ευρώ.

Σε άλλες χώρες, έχουν ρίξει σημαντικά τις τιμές των  εκτός πατέντας φαρμάκων και των γενοσήμων, έχοντας δώσει κίνητρα για τη συνταγγράφησή τους. Εδώ οι τιμές των προϊόντων αυτών παραμένουν υψηλές. Θέλω το σχόλιό σας…

Ακούστε… σε όλα τα σύγχρονα συστήματα υγείας ενισχύεται η  διείσδυση των γενοσήμων, ώστε  να απελευθερώνονται πόροι για την εξασφάλιση καινοτόμων θεραπειών. Στην Ελλάδα αυτό δεν το καταλαβαίνουμε με τον τρόπο που πρέπει και λειτουργούμε με ιδιαιτερότητες, βλέποντας μόνο ένα μέρος της εικόνας. Η τιμολόγηση των γενοσήμων γίνεται αντιληπτή μόνο ως κίνητρο για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Για τον τελικό αποδέκτη πάντως, τον ασθενή, θα ήταν σίγουρα πιο συμφέρον να δίνονται κίνητρα φορολογικά και αναπτυξιακά στην εγχώρια φαρμακοβιομηχανία,  που να αφορούν όμως στη γενικότερη επιχειρηματική δραστηριότητα και όχι μόνο στις τιμές.  Υπόψη ότι πολλά μέλη του ΣΦΕΕ ήδη παράγουν μέχρι και το 40% των φαρμάκων τους κατ’ όγκο σε εγχώριες εταιρίες με δυνατότητες περαιτέρω επέκτασης σε ένα σταθερό και προβλέψιμο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Ως μέτρο ελέγχου των δαπανών για φάρμακα, η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει ότι θα εφαρμόσει κλειστό προϋπολογισμό στα λεγόμενα Φάρμακα Υψηλού Κόστους. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε και γιατί;

Προς το παρόν δεν έχουμε δει το πλαίσιο αυτής της εξαγγελίας. Ο προϋπολογισμός για τα φάρμακα είναι ήδη πολύ χαμηλός και μάλιστα δεν έχουν συμπεριληφθεί τα νέα φάρμακα που έχουν τιμολογηθεί από πέρυσι. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα προκριθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, ώστε να μην διαιωνίζονται οι στρεβλώσεις και δεν θα εξακολουθήσουν τα άλλοθι που «σκοτώνουν» το σύστημα υγείας, με αποφάσεις που «απομακρύνουν» τις εταιρίες παραγωγής φαρμάκων. Η ενίσχυση των οριζόντιων μέτρων, των εκπτώσεων και του μηχανισμού αυτόματων επιστροφών χρημάτων από τις φαρμακευτικές δεν βοηθούν πλέον.  Ότι αποφασιστεί θα πρέπει να έχει ευελιξία, ώστε ο προϋπολογισμός να καλύπτει την  όποια ανάγκη προκύψει για θεραπείες, ειδικά σε νέα καινοτόμα φάρμακα.

Ακόμη, έχει ανακοινώσει ότι θα προχωρήσει σε ενεργοποίηση της επιτροπής διαπραγμάτευσης στον ΕΟΠΥΥ. Ποια είναι η θέση σας; Ποιο πιστεύετε ότι πρέπει να είναι το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης;

Πάντα είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο και τον επιζητούμε. Είναι δεδομένη, λοιπόν, η συμμετοχή μας σε μία τέτοια ομάδα εργασίας. Το θέμα της ισότιμης πρόσβασης των ασθενών είναι το κεντρικό ζήτημα και πως αυτό υπηρετείται μέσα από την τιμολόγηση, την αποζημίωση και όλη την αλυσίδα της συνεργασίας του Κράτους με τους παρόχους. Πρέπει να συζητήσουμε το νομικό πλαίσιο αυτής της συνεργασίας. Με κομβικά σημεία τη διαφάνεια στις προμήθειες και τις πιθανές λύσεις για τις οφειλές του Κράτους για φάρμακα, που έχουν πλέον φτάσει το 1 δις ευρώ,  ώστε από κοινού με τη Πολιτεία να φθάσουμε σε αμοιβαίες επωφελείς λύσεις.

Ποια μέτρα θεωρείται ότι μπορούν να συμβάλλουν στον ορθολογικό έλεγχο της δαπάνης για φάρμακα;

Τα τελευταία χρόνια η δαπάνη για το φάρμακο απομονώθηκε από το σύνολο των δαπανών της υγείας. Το φάρμακο, για χάρη της «ευκολίας» των οριζόντιων μέτρων και περικοπών, σήκωσε σχεδόν το βάρος του περιορισμού στις δαπάνες υγείας. Το σίγουρο είναι πως απαιτείται να γίνει έλεγχος των δαπανών και σε άλλα κέντρα κόστους και δη στη δευτεροβάθμια περίθαλψη τα οποία μάλιστα αποτελούν και το 85% του συνολικού προϋπολογισμού της Υγείας. Επίσης η χρήση των δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, η έκδοση κάρτας ασθενούς, η κατάρτιση μητρώων ασθενών και τα θεραπευτικά και διαγνωστικά πρωτόκολλα, θα εξορθολογήσουν και την άλλη πλευρά του νήματος…την ζήτηση φαρμάκων. Αυτή η συνολική οπτική είναι που χρειάζεται και όχι η μονομερής και αποσπασματική αντιμετώπιση, στην οποία οι φαρμακευτικές εταιρίες παίρνουν το ρόλο «του κακού» επειδή είναι επιχειρήσεις και το μόνο κόστος που δεν έχουν είναι το «πολιτικό»! γιατί όλα τα υπόλοιπα τα έχουμε στο έπακρο… σε μια τέτοια νέα ορθολογική  βάση θα ήταν εξαιρετικά γόνιμη η συζήτηση με την επιτροπή διαπραγμάτευσης του ΕΟΠΥΥ.

Τα τελευταία 3 χρόνια, είχαμε επανειλημμένως λάθη κατά την τιμολόγηση των φαρμάκων. Ποια κατάσταση επικρατεί σήμερα και τι προτείνετε;

Δυστυχώς αρκετά λάθη παραμένουν ακόμα, με αποτέλεσμα αρκετά φάρμακα να βρίσκονται ακόμα και χαμηλότερα από το μέσο όρο που προβλέπει  το καθεστώς τιμολόγησης των φαρμάκων. Όμως έτσι κι αλλιώς το θέμα της τιμολόγησης και της ανακοστολόγησης είναι ακόμη ανοιχτό. Ο κ. Υπουργός έχει εξαγγείλει ότι θα ανακοινώσει σύντομα τη νέα φαρμακευτική πολιτική. Από την πλευρά μας θεωρούμε πως  ο προσδιορισμός της τιμής των φαρμάκων με βάση τις 3 χαμηλότερες τιμές της Ε.Ε των 27 χωρών είναι ένα μέτρο που πρέπει να διατηρηθεί όπως και ο επαναπροσδιορισμός των τιμών για τα γενόσημα, και η αποκατάσταση των λαθών.  Οτιδήποτε άλλο μπορεί να οδηγήσει σε ακριβότερες τιμές και να φέρει αντίθετα αποτελέσματα προς το στόχο της ισότιμης πρόσβασης των ασθενών σε παροχές υγείας. Και αυτό δεν το θέλει κανείς μας.