Νέα

«Δεν μπορούμε να συζητάμε για νέες επενδύσεις συνολικά, εάν δεν ξεκαθαρίσει η εικόνα της χώρας στο επίπεδο της οικονομίας. Τις μητρικές των πολυεθνικών αλλά και τις ελληνικές βιομηχανίες τις απασχολεί έντονα η φερεγγυότητα της χώρας η οποία έχει κλονιστεί». Αυτό είναι το βασικό μήνυμα που μεταφέρει, μιλώντας στο Capital.gr, λίγες μόλις ημέρες μετά την εκλογή του ο νέος πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος Πασχάλης Αποστολίδης, καταθέτοντας παράλληλα της προτάσεις του για ένα βιώσιμο προϋπολογισμό του φαρμάκου και την τόνωση της αγοράς.

Συνέντευξη στη Βίκυ Κουρλιμπίνη

– Κύριε Αποστολίδη, ως νέος πρόεδρος του ΣΦΕΕ, καλείστε τώρα να διαχειριστείτε μια κατάσταση “ασφυξίας” στην ελληνική αγορά φαρμάκου. Πως σκοπεύετε να την αντιμετωπίσετε;

Η δημοσιονομική εικόνα στον κλάδο της Υγείας έχει επηρεαστεί όπως είναι φυσικό από την έλλειψη ρευστότητας από την οποία υποφέρει η ελληνική οικονομία στο σύνολό της. Ειδικότερα οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σημαντικό θέμα ρευστότητας, αφενός εξαιτίας των απλήρωτων οφειλών του δημοσίου οι οποίες εκτιμώνται πλέον σε πάνω από 1 δισ. ευρώ αφετέρου από τα μέτρα των υποχρεωτικών εκπτώσεων που παρέχουν οι φαρμακευτικές εταιρείες προς τον ΕΟΠΥΥ (rebate) και του μηχανισμού της αυτόματης επιστροφής μέρους των πωλήσεων όταν η δαπάνη υπερβαίνει το προβλεπόμενο προϋπολογισμό για φάρμακα (clawback) που μας επιβάλλει η Πολιτεία. Όπως θα έχετε αντιληφθεί, η αγορά φαρμάκου δεν παρουσιάζει δυσλειτουργία και παρά τις δύσκολες συνθήκες εξασφαλίζεται η κάλυψη των αναγκών των Ελλήνων ασθενών.

Εμείς σταθερά με διαβήματα, έχουμε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για να απεγκλωβιστεί η δαπάνη από το χαμηλότατο επίπεδο των 2 δισ. ευρώ που έχει προσδιοριστεί, ώστε να εξασφαλιστούν οι πόροι που χρειάζονται για το φάρμακο αλλά και για να αποκατασταθεί η ομαλή ροή των εξοφλήσεων. Επίσης μια λύση που έχουμε προτείνει και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουμε πετύχει, είναι ο συμψηφισμός των οφειλών του δημοσίου προς εμάς με απαιτήσεις που έχει το δημόσιο από εμάς.

Από εκεί και πέρα, και εξετάζοντας πάντα το αρνητικό σενάριο δηλαδή το τέλμα και την πιθανότητα οι καθυστερήσεις να συνεχιστούν, η κάθε εταιρεία αντιμετωπίζει ξεχωριστά το πρόβλημα ρευστότητας, με βάσει τις δικές της δυνατότητες. Πολλές εταιρείες αναγκάζονται να περιορίσουν κάποιες δράσεις οι οποίες έχουν αντίκτυπο στις επενδύσεις που προγραμματίζονται να υλοποιηθούν. Από την άλλη προσπαθούμε να μην λαμβάνουμε μέτρα που να έχουν επιπτώσεις στις θέσεις εργασίας.

– Ποιες θα είναι οι πρώτες κινήσεις που σκοπεύετε να κάνετε στην κατεύθυνση της αύξησης της υπάρχουσας χρηματοδότησης για το φάρμακο;

Βάσει των εξαγγελιών του Πρωθυπουργού την προηγούμενη εβδομάδα, οι πόροι που θα διοχετευθούν στην Υγεία πρόκειται να αυξηθούν από το 5% του ΑΕΠ στο 6%, δηλαδή με επιπλέον 2 δισ. ευρώ για την Υγεία. Εφόσον οι δαπάνες του φαρμάκου αντιπροσωπεύουν το 15-20% των συνολικών δαπανών Υγείας θα πρέπει να διατεθούν επιπλέον 300-400 εκατ. ευρώ για το φάρμακο. Οι προτάσεις που έχουμε κάνει επικεντρώνονται κυρίως στη σωστή διαχείριση των διαθεσίμων που έχει το Κράτος για το χώρο της Υγείας συνολικά. Έχουμε αποδείξει με μελέτες ότι μπορεί να εξασφαλιστεί πολύτιμο κεφάλαιο για φάρμακα, εάν γίνουν οι μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται, αν χρησιμοποιηθούν ορθότερα οι δομές και το έμψυχο δυναμικό της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης και φυσικά αν χρησιμοποιηθεί το σημαντικό εργαλείο της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Κατανοεί κανείς ότι δεν είμαστε εμείς που μπορούμε να αποφασίζουμε και να εφαρμόζουμε μέτρα για τη σωστή διαχείριση των οικονομικών της Υγείας. Εμείς μπορούμε να κάνουμε προτάσεις, να παρέχουμε τεχνογνωσία και διεθνή εμπειρία και να παρουσιάζουμε συγκεκριμένα αποτελέσματα από αντίστοιχες εφαρμογές μέτρων. Για παράδειγμα, η εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ήταν κάτι που εμείς ζητούσαμε προ δεκαετίας ώστε να μπει μια τάξη στο σύστημα της ζήτησης.

Εμείς αυτό που μπορούμε να πούμε και να δείξουμε ξεκάθαρα, είναι πως με μόλις 178 ευρώ κατά κεφαλή προσδιορισμένη δαπάνη για φάρμακα, ένα επίπεδο που απέχει δραματικά από το μέσο όρο της Ευρώπης που είναι τα 320 ευρώ, ο Έλληνας πολίτης δεν μπορεί να έχει σωστή περίθαλψη χωρίς να καταβάλλει υψηλή δική του συμμετοχή.

– Πως κρίνετε μέχρι στιγμής τη νέα ηγεσία του υπουργείου Υγείας; Πιστεύετε ότι υπάρχει περιθώριο για αύξηση της ρευστότητας προς τις επιχειρήσεις του Συνδέσμου;

Να διευκρινίσω πως η ρευστότητα δεν θα είναι προς τις επιχειρήσεις αλλά προς το σύστημα Υγείας και όλη την αλυσίδα φαρμάκου ώστε να παρέχονται με αξιοπρέπεια οι θεραπείες στους πολίτες. Όσον αφορά στις οφειλές, η δέσμευση που υπάρχει είναι να εξοφληθούν, όμως όλοι καταλαβαίνουμε πως αυτό δεν είναι αποκλειστικά θέμα του υπουργείου Υγείας αλλά έχει να κάνει με τη συνολική κατάσταση της οικονομίας. Από κει και πέρα πρέπει να τηρούνται οι νόμοι που προβλέπουν συγκεκριμένες ημερομηνίες εξοφλήσεων. Περιθώριο υπάρχει και όπως προανέφερα μέσα από τις δομικές μεταρρυθμίσεις μπορεί να επιτευχθεί απελευθέρωση ρευστότητας και επίσης να μειωθούν οι πιέσεις από τα μέτρα των rebate και clawback.

Είμαστε στο στάδιο της διαβούλευσης με τη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, ώστε μέσω του διαλόγου να καταλήξουμε σε συγκεκριμένες προτάσεις. Διαπιστώνουμε διάθεση για διάλογο, αλλά ταυτόχρονα και μια σχετική καχυποψία για τις φαρμακευτικές εταιρείες, η οποία κάποιες φορές σκιάζει το καλό κλίμα που μπορεί να υπάρχει. Είμαι αισιόδοξος και διαπιστώνω τη θέληση να βρεθούν εποικοδομητικές λύσεις. Επίσης να πω ότι γίνεται μια καλή προσπάθεια για την τοποθέτηση αξιόλογων προσώπων στις σωστές θέσεις.

– Πως νομίζετε πως οι εταιρείες φαρμάκου θα μπορέσουν να πραγματοποιήσουν επενδύσεις το επόμενο διάστημα και ποια είναι τα μηνύματα που λαμβάνετε από τις μητρικές εταιρείες;

Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να συζητάμε για νέες επενδύσεις συνολικά, εάν δεν ξεκαθαρίσει η εικόνα της χώρας στο επίπεδο της οικονομίας. Τις μητρικές των πολυεθνικών αλλά και τις ελληνικές βιομηχανίες τις απασχολεί έντονα η φερεγγυότητα της χώρας η οποία έχει κλονιστεί. Όταν η Ελλάδα βγει από αυτή τη στενωπό, μειωθεί το ρίσκο και υπάρχει σαφές φορολογικό σύστημα, παράγοντες που αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για επενδύσεις όχι μόνο στον κλάδο μας αλλά γενικά, τότε θα εξαλειφτούν και οι επιφυλάξεις ειδικά των ξένων επενδυτών.

Από την άλλη, αυτό που μπορεί να γίνει και πρέπει να τεθεί σε προτεραιότητα, είναι η αλλαγή και βελτίωση του θεσμικού πλαισίου των κλινικών ερευνών οι οποίες μπορούν γρήγορα να επιφέρουν επενδύσεις και κεφάλαια στην Ελλάδα, τα οποία μέσα στα επόμενα 2 με 3 χρόνια μπορούν να φτάσουν τα 250 εκατ. ευρώ.

– Τι νομίζετε ότι θα πρέπει να αλλάξει άμεσα στην αγορά της Υγείας;

Είναι ενθαρρυντική η δέσμευση του Πρωθυπουργού να αποκατασταθεί η συνολική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 5% που είναι σήμερα στο 6% και μέσα στο πλαίσιο αυτό να αυξηθεί η δαπάνη για το φάρμακο. Θα πρέπει ασφαλώς να αφαιρεθεί η δαπάνη για τους εμβολιασμούς, που αφορούν στην προληπτική αγωγή, και να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη γενικότερη πρόληψη που θεωρείται και ως η «καλύτερη θεραπεία».

Το Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (ΠΕΔΥ) θα πρέπει να αναδομηθεί ώστε να παρέχονται οι σωστές υπηρεσίες Υγείας στους Έλληνες πολίτες και ασθενείς. Επίσης, αναφορικά με τη Δευτεροβάθμια περίθαλψη, η αναδιοργάνωση της Πρωτοβάθμιας περίθαλψης αποτελεί προϋπόθεση για την αποσυμφόρηση των νοσοκομείων, άρα και για τη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών. Είναι λοιπόν σημαντικό τα νοσοκομεία να έχουν φάρμακα και όχι να ταλαιπωρούνται ο ασθενείς αναζητώντας τη θεραπεία τους στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ.

Πιστεύω ότι το σύστημα θα πρέπει να γίνει ασθενοκεντρικό και να μη μπλοκάρεται από δημοσιονομική προσαρμογή με οριζόντιες αντιαναπτυξιακές περικοπές. Δεν θα πρέπει επίσης να δαιμονοποιούνται οι ιδιώτες πάροχοι, οι οποίοι είναι βασικοί σύμμαχοι του συστήματος Υγείας καλύπτοντας καίριες ανάγκες. Εδώ να επισημάνω ο κλάδος της Υγείας δεν αφορά μόνο στην κάλυψη των αναγκών του Έλληνα πολίτη αλλά είναι και μοχλός ανάπτυξης. Θα πρέπει λοιπόν να αντιμετωπιστεί και ως μοχλός ανάπτυξης και να δοθούν τα κίνητρα ώστε να λειτουργήσει προσφέροντας και στην ελληνική οικονομία.

Ειδική μέριμνα θα πρέπει να υπάρχει για τους ανασφάλιστους αλλά και όσους βρίσκονται στα όρια της φτώχειας όσον αφορά στη συμμετοχή τους στα φάρμακα η οποία θα πρέπει να μειωθεί μέσω ανακατανομής της συμμετοχής των ασθενών με εισοδηματικά κριτήρια.

– Ποιες είναι οι δικές σας προτάσεις για τον έλεγχο των δαπανών Υγείας χωρίς να επηρεαστεί η ποιότητα των παροχών περίθαλψης προς τους ασθενείς;

Απαιτούνται μέτρα δομικών μεταρρυθμίσεων και όχι δημοσιονομικά και οριζόντια μέτρα. Υπάρχουν ακόμη σε εκκρεμότητα πλήθος σημαντικών αλλαγών που θα διασφάλιζαν την πολυπόθητη διαφάνεια και την εξοικονόμηση πόρων όπως π.χ. εφαρμογή των μητρώων ασθενών, καθιέρωση τιμής πακέτου (κλειστό ενοποιημένο νοσήλιο- ΚΕΝ), πλατφόρμες e-health και m-health, σύσταση ανεξάρτητης αρχής για την αξιοποίηση των εργαλείων αξιολόγησης των οικονομικών της Υγείας με σκοπό την ανάδειξη και επιβράβευση της καινοτομίας, ενδυνάμωση του ρόλου του ΕΟΠΥΥ, βάσει και του καταστατικού του, ώστε να συνάψει συμφωνίες όγκου-τιμής για την επίτευξη χαμηλότερων τιμών στο φάρμακο κτλ. Δομικές μεταρρυθμίσεις για την εξοικονόμηση πόρων από άλλα κέντρα κόστους στην Υγεία βάσει παρακολούθησης ποιοτικών αποτελεσμάτων της Υγείας των ασθενών σε βάθος χρόνου (π.χ. κάρτα ασθενούς) όπως επίσης και στην εφαρμογή διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Είναι απαραίτητη πλέον η προώθηση μιας σειράς δομικών μεταρρυθμίσεων όπως για παράδειγμα υιοθετώντας νέα μοντέλα διοίκησης και διαχείρισης των δομών και του προσωπικού του νοσοκομείου καθώς επιτυγχάνονται πολύ μεγάλες εξοικονομήσεις και μάλιστα χωρίς κανένα κόστος για το Κράτος. Πιλοτικό τέτοιο πρόγραμμα που εφαρμόστηκε σε δημόσιο νοσοκομείο απέδειξε ότι μπορεί το Δημόσιο να εξοικονομήσει έως και 1 δισ. ευρώ μέσα σε 3 χρόνια. Βασικές διαδικασίες που φέρνουν άμεσα αποτελέσματα.

Επομένως, λύσεις υπάρχουν, και μάλιστα λύσεις με πραγματικά διαρθρωτικό χαρακτήρα που δεν κοστίζουν, αρκεί να υπάρξει σχέδιο που υλοποιείται με αποφασιστικότητα και συνέπεια.